NEFSİN ARZUSUNU İLAH EDİNMEK

“Kendi nefsinin arzusunu kendisine ilah edineni gördün mü? Ona sen mi

vekil olacaksın?” (Furkân, 25/43)

NEFSİN ARZUSUNU İLAH EDİNMEK

“İlah” veya “tanrı” kendisine ibadet, yani kulluk edilen şeydir. Hak veya batıl her

mabuda/ibadet edilene, ilah/tanrı denir. Hak ma’bud ise sadece Allah’tır. “Heva” da;

“nefsin, akıl ve din tarafından yasaklanan kötü arzulara karşı olan eğilimi” demektir.

Bunun için dinimizde emredilen ve yasaklanan hususlar karşısında kayıtsızlık gösterip

kendi heva ve arzularımıza uyarak şeytan ve gayrimeşru nefsanî isteklerin peşine

düşmek söz konusu âyette “hevayı/arzuları” ilahlaştırmak olarak zikredilmiştir.

İnsanı diğer varlıklardan farklı kılan, onun her türlü davranışlarına anlam kazandıran

ve ilahî emirler karşısında sorumlu kılan aklıdır. Fakat akıl, sadece bilinmesi

mümkün olan şeyleri bilme ve anlama gücü, iyiyi kötüden ayırt etme kabiliyetidir.

Dinin kaynağı/temeli ise akıl değil vahiydir.

Kur’an’da, biz müminlerden aklımızı kullanarak hem kendi hevalarımıza hem

de kâfir, zalim, Hak yoldan sapmış ve kalpleri mühürlenmiş kimselerin hevalarına

uymamamız istenmiştir. Bizleri yaratan, yaşatan ve rızık veren yüce Rabbimiz;

kendisine nasıl inanacağımızı, kulluk görevlerimizi nasıl yerine getireceğimizi ve

sonsuz hayatı nasıl kazanacağımızı Kur’an ve Peygamberimiz (s.a.s) aracılığıyla bize

bildirmiştir. Bu itibarla her konuda olduğu gibi, nefsimizin arzu ve hevasını değil

de Allah’ı nasıl ilah edineceğimizin ve O’na nasıl kulluk edeceğimizin ölçüsü için de

yüce kitabımız Kur’an’a ve Peygamberimiz Muhammed Mustafa (s.a.s)’nın sünnetine/

yoluna bakmamız, anlamamız ve inanmamız gerekir.

Öyleyse “Allah’ıma ve O’ndan gelene O’nun istediği şekilde inandım. Allah’ın

Elçisi Peygamberim Hz. Muhammed Mustafa (s.a.s)’a ve ondan sahih olarak gelene

de onun istediği şekilde inandım” diyerek bize gelenleri kayıtsız şartsız kabul et-

memiz mümin olmamızın gereğidir. Dolayısıyla Allah’a kul olmak da kendi arzu ve

isteklerimize göre değil, O’nun koyduğu ölçülere göre olacaktır. Çünkü bu ölçüleri

koyma hak ve yetkisine sahip olan sadece O’dur. Bizi yaratan Rabbimiz dünya-ahiret

mutluluğunu nasıl elde edeceğimizi en iyi bilendir:

“Yaratan bilmez mi hiç? O, en gizli şeyleri bilir, (her şeyden) hakkıyla haberdardır.”

(Mülk, 67/14)

Şunu unutmayalım ki, Kur’an’da yer alan ne varsa ve bize Peygamberimiz

(s.a.s)’den sahih olarak ne ulaşmış ise hikmetini anlasak da anlamasak da hepsine

inanmamız ve gereğini gücümüz yettiğince yerine getirmemiz temel görevimizdir.

Aklımızı dinimizle birleştirirsek duygu ve düşüncelerimizi iyiye, doğruya, güzele,

tek kelimeyle meşru çizgiye ulaştırmış, yaratılanla yaratan arasındaki kulluk ve ilahlık

irtibatını sağlamış ve “nefsimizin arzusunu ilah edinmiş” olmaktan kurtuluruz.

Ancak sadece arzu ve ihtirasları, bedensel hazları, geçici istekleri ve menfaatleri dikkate

alarak bir hayat sürmek bunları putlaştırmak anlamına gelir. Bu durumdaki

kişileri Peygamberimiz (s.a.s) dâhil kimsenin kurtaramayacağı söz konusu âyetin

sonunda vurgulanmaktadır:

“Ona sen mi vekil olacaksın?”

Yani ona vekil olamazsın, üzerine vekil olup da kurtaramazsın.